Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, tư duy phản biện được đánh giá là một trong những kỹ năng quan trọng mỗi người cần có. kỹ năng này sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn trong việc thúc đẩy tính độc lập, nâng cao tính sáng tạo và tự tin giải quyết khó khăn trong cuộc sống.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, tư duy phản biện được đánh giá là một trong những kỹ năng quan trọng mỗi người cần có. kỹ năng này sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn trong việc thúc đẩy tính độc lập, nâng cao tính sáng tạo và tự tin giải quyết khó khăn trong cuộc sống.
Tư duy phản biện là thuật ngữ được sử dụng khá nhiều trong đời sống, hầu hết ở mọi lĩnh vực bạn đều có thể bắt gặp nó với vai trò góp phần thúc đẩy hiệu quả công việc.
Tư duy phản biện hay còn được gọi là “Critical Thinking”, là cụm từ mang ý nghĩa là khả năng lập luận về một vấn đề nào đó một cách đúng đắn, có cơ sở khoa học.
Đừng lầm tưởng phản biện với tranh cãi bởi vì đây là 2 khái niệm có ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Phản biện chúng ta sẽ dùng lập luận, lý lẽ thuyết phục để bảo vệ cho một ý tưởng hay sáng kiến nào đó được tin tưởng. Để có thể phản biện thành công, người thực hiện phải hội tụ và sử dụng tới nhiều kỹ năng khác nhau trong khi tranh cãi chỉ làm cho mọi vấn đề trở nên rối ren hơn.
Vậy đâu là những dấu hiệu của một người có tư duy phản biện?
Đây cũng là câu hỏi được nhiều người quan tâm, vậy đáp án gợi ý dành cho bạn như sau:
- Thường xuyên nêu ra những câu hỏi mang tính thiết thực và phát biểu chúng một cách rõ ràng, chuẩn xác
- Người có thể tập hợp hay đánh giá những thông tin và sử dụng ý niệm mang tính trừu tượng để lý giải vấn đề một cách hiệu quả
- Người có tư duy phản biện tốt thường có tư duy cởi mở trong nhiều hệ thống tư tưởng khác nhau
- Người có tư duy phản biện thường làm tốt công tác truyền thông và có thể đưa ra nhiều cách xử lý cho những vấn đề phức tạp
Hiểu rõ ý nghĩa của tư duy phản biện là gì cùng những biểu hiện của nó thì bạn sẽ có cơ hội tiếp nhận những phương pháp tư duy phản biện hiệu quả nhất. Tuy nhiên, trước khi đi tìm hiểu về những phương pháp này thì bạn cần biết rõ những loại tư duy phản biện nào thường gặp trong cuộc sống.
Tư duy phản biện không thể không nói đến việc đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi trong mọi chuyên môn.
Một người có thói quen luôn đặt câu hỏi và nghi vấn trước những tình huống hay thông tin mà họ tiếp xúc sẽ dần phát triển kỹ năng tư duy, tìm tòi về các vấn đề liên quan để đặt cho chính bản thân mình hay đặt cho người đối diện.
Nhìn vào những câu hỏi đưa ra người ta cũng phần nào đánh giá được chất lượng phản biện của bạn có tốt và hiệu quả hay không. Vậy nên việc đặt câu hỏi là rất cần thiết để cuộc nói chuyện hay trao đổi thông tin không bị nhàm chán, có sự tương tác giữa người nghe người nói, khiến cho buổi thảo luận trở nên hấp dẫn với những người có kiến thức sâu rộng.
Các bạn trẻ chỉ cần chăm chỉ, chịu khó tập thói quen đặt câu hỏi, ngay cả những câu hỏi không hiểu trong việc học tập cho thầy cô giải đáp cũng góp phần nhớ kiến thức tốt hơn, phát triển về tư duy phản biện một cách hiệu quả.
Nhằm đảm bảo năng lực suy nghĩ thấu đáo, rõ ràng và có quyết định sáng suốt trong mọi trường hợp, bạn cần nhận thức và loại bỏ những tác nhân gây ra các rào cản hạn chế năng lực tư duy phân tích. Bao gồm:
Nhìn chung, quá trình rèn luyện Tư duy phản biện (Critical Thinking) đòi hỏi mỗi người cần dành thời gian, sự kiên trì và đi theo hướng đúng đắn tiếp cận mọi vấn đề trong cuộc sống rõ ràng. Trong đó, để suy nghĩ thấu đáo, đa chiều và đưa ra lập luận, quyết định sáng suốt nhất, bạn cần thấu hiểu chính mình và phá vỡ được những rào cản trong suy nghĩ của bản thân.
Nếu đang gặp khó khăn trên hành trình rèn luyện tư duy phản biện hay không biết nên bắt đầu từ đâu, hãy lựa chọn đồng hành cùng LCV – Đơn vị tiên phong trong lĩnh vực đào tạo và phát triển Khai vấn tại Việt Nam từ 2013 theo tiêu chuẩn của ICF (Liên đoàn Khai vấn Quốc tế) qua chương trình Coaching Education Level 1 hoặc Dịch vụ khai vấn cá nhân (Coaching 1:1) .
Với sự đồng hành của đội ngũ chuyên gia đào tạo và khai vấn LCV dày dặn kinh nghiệm, sau khóa học, bạn sẽ nhận được những lợi ích vượt trội để phát triển tư duy biện luận:
Đó là trọng tâm quan trọng cần nhắc đến khi rèn luyện tư duy phản biện cho các bạn trẻ. Nói đến phản biện, người ta thường nghĩ đến sự tranh cãi, đưa quan điểm của bản thân trong các cuộc họp, thảo luận.
Thực tế, khả năng suy nghĩ rõ ràng logic và có lý lẽ là cần thiết trong bất kể công việc gì chúng ta đang làm hay ngay trong việc học tập của các bạn. Đặc biệt, khi bạn làm trong các công việc ngành giáo dục, kinh tế, tài chính thì tư duy phản biện càng cần phải có vì kiến thức cũng như tính chất trong chuyên môn các ngành đòi hỏi về tư duy cao, nhìn nhận vấn đề sâu rộng.
Đối với học tập cũng cậy, tư duy cao là kỹ năng cần thiết đối với các bạn, và nó cáo vai trò quan trọng trong các buổi thuyết trình hay thảo luận. Phản biện về một vấn đề theo quan điểm đúng đắn của bản thân mình là điều không hề dễ dàng nếu kiến thức không nắm chắc chắn, tư duy nhận biết kém.
Nói cách khác là tư duy phản biện không có thì quá trình học tập sẽ không tiến bộ được, không thể hiện khả năng bản thân với mọi người xung quanh tốt nhất thì các bạn dễ tụt lùi hạ thấp mình. Hãy không ngừng rèn luyện tư duy phản biện để có điều kiện cơ hội tốt hơn trong học tập hay trong cuộc sống tốt đẹp sau này.
Không chỉ ở lĩnh vực khoa học, bạn hoàn toàn có thể áp dụng tư duy lập luận phản biện vào mọi khía cạnh của cuộc sống. Điều này giúp bạn nhìn nhận vấn đề theo những góc độ khác nhau sâu sắc, toàn diện và đưa ra quyết định có cơ sở hợp lý.
Chẳng hạn nếu đang phân vân có nên tham gia một khóa học nào đó, bạn vừa dựa trên những thông tin giới thiệu về nội dung khóa học, vừa tự hỏi những câu hỏi sâu hơn như: Khóa học này dành cho những đối tượng nào? Chi phí có phù hợp với ví tiền? Và quan trọng lợi ích bạn nhận được sau khi kết thúc khóa học có thể ứng dụng vào công việc, đời sống? Thông qua việc trả lời những câu hỏi trên, bạn quyết định được mình có nên tham gia hay không.
Thuyết trình luôn là công việc thường xuyên suất hiện trong chương trình học hay trong công việc để thể hiện bản thân mình với mọi người xung quanh, chứng tỏ năng lực thực sự của mình về kiến thức và kỹ năng.
Tư duy phản biện tốt là công cụ giúp các bạn thâu tóm kiến thức ngắn gọn, thuyết phục được mọi người theo ý của mình và có sự phản biện súc tích và chính xác cao .Thuyết trình tốt cũng là cơ hội cho bản thân có nhiều lựa chọn trong công việc sau này.
Khi có khả năng tư duy phản biện thì việc trả lời những câu hỏi của nhà tuyển dụng, trình bày quan điểm cá nhân sẽ có kết quả tốt, thuận lợi trong bất kỳ tình huống khó khăn nào.
Khi chính các bạn trẻ làm chủ cuộc sống của mình, khi tự mình làm chủ trong suy nghĩ hay hành động của bản thân.
Để kiểm soát cuộc sống và làm nó trở nên có ý nghĩa hơn, các bạn trẻ cần nhận rõ giá trị của bản trong việc tỉnh táo đưa ra những quyết định và tư duy phản biện sẽ giúp các bạn thực hiện điều này một cách hợp lý nhất.
Tư duy phản biện tốt là lúc các bạn tự nhận thức được bản thân phải nói gì, biết được rõ khả năng bản thân có làm được không và tư duy phản biện sẽ cho bản thân biết được chính con người bạn giỏi ở đâu khi kết quả đem lại tốt hay xấu.